🍹 Konusu Metaller Ve Alaşımlar Olan

Alaşım , en az biri metal olmak üzere iki veya daha fazla elementin birlikte eritilmesiyle yapılan bir maddedir . Bir alaşım , katı bir çözelti , karışım veya metaller arası bir bileşiğe soğutulduğunda kristalleşir . Alaşımların bileşenleri fiziksel bir yolla ayrılamaz. Bir alaşım homojendir ve bileşiminde metaloidler Metallersert ve yumuşak olabilir. Sert olan metal yumuşak olanı çizer. Metaller, tel, levha ve toz hâline gelebilir. Esnektir, eğilip bükülebilir. Elektrik ve ısıyı iletir. Soy metaller (altın, platin gibi) dışında diğer metaller havada paslanır. Erime noktaları yüksektir. TEKNİK ALANDA KULLANILAN MALZEMELER Erişim problemi ve bağımlılık bu enerjilerin üretilmesi, işlenmesi ve iletilmesi için elzem olan yeşil metallere olacaktır. Küresel boyutta kömür, petrol ve doğal gazın 2040 yılı tüketim harcamasının GSMH’ya oranında günümüz değerinden %50 düşüş görülebilecektir. Yeşil metaller için ise oran (GSMH’ya Hakkımızda ÖZEL METALLER, Astaş Isıl İşlem Ltd. Şti.’ne bağlı, özel malzeme temini için kurulmuş platformdur. Konularında dünyanın önde gelen tedarikçileri olan firmalarla olan direk bağlantımız sayesinde Türkiye piyasasında zor bulunan ürünleri rekabetçi fiyatlarla istenilen üretim yerinden (US/UK/EU/Japonya/Rusya ağırmetaller ile kirletilmiş olan ekosistemlerin temizlenmesi çalışmalarında kullanılmaları günümüzde artarak önem kazanmaktadır (Özay ve Mammadov 2013). Bumetaller HNO 3 ve HSO 4 gibi kuvvetli asitlerle tepkimeye girebilir ve bu tepkimelerinde CO 2, NO 2 gibi gazlar oluşur. H 2 gazı açığa çıkmaz. Cu + HCl → Reaksiyon gerçekleşmez. Cu + 4HNO 3 → Cu(NO 3) 2 + 2NO 2 + 2H 2 O. Cu + 2H 2 SO 4 → CuSO 4 + SO 2 + 2H 2 O. Soy Metaller. Soy metaller, nemli havada oksitlenmeye ve korozyona Alaşımlar, alaşımları teşkil eden maddelerden daha az oksitlenebilen ve asitlerden daha az etkilenebilen karışımlardır. Genel olarak oksijen, alaşımlar üzerine etki eder. Bu halde madenden biri bir asit oksidi, diğeri, bir baz oksidi yapar. İşte bunun içindir ki kalay ve kurşun, antimon ve potasyumdan ibaret alaşımlar alevle 1) Lehim; Erime noktası 182o C olan bu alaşım %40 kurşun, %60 kalaydan oluşur. 2) Kurşun-antimon alaşımı: Bileşimi: %13-25 kurşun, %75-87 antimondur. Çok sert olup kırılganlıkları biraz fazladır. Yüksek basınçlara dayanamazlar. Bu kötü özelliği ortadan kaldırmak için karışıma bir miktar kalay ilave edilir. 4ClUG2O. Alaşımların yapısıSaf metallerin atom yapıları alaşımların özellikleri anlaşılmadan görünüşlerinden anlaşılmamakla birlikte metaller kristal yapıdadır. Metal atomları düzenli bir biçimde yerleşmiştir. Bir kafes gibi kesin geometrik kalıplar içinde, belirli noktalarda yerleşmiş düzgün bir ağ oluştururlar. Böyle yapılar mekanik olarak yumuşaktır. Çünkü bir düzlem üzerinde ya da yassı yaprak biçiminde dizilen atomlar, dışarıdan uygulanan bir kuvvet etkisiyle kolayca birbirleri üzerinden kayabilirler. Uygulanan kuvvet kalktığında, düzlemler geri kayarak asıl yerlerine gelmezler. Bu saf metallere plastik ya da macunumsu bir özellik atom düzlemleri birbiri üzerinden, tam kristal yapıdaki yanlış yerleşme diye adlandırılan etkilerin doğrudan sonucu olarak, daha kolay kayar. Metal kristal biçiminin bozulmasında yanlış yerleşme’nin oynadığı rolü anlayabilmek için, büyük bir halının oda boyunca çekilmesini gözlemek gerekir. Halıyı bir ucundan kaldırmak ve çekmek için büyük bir kuvvete ve birkaç kişiye gerek vardır. Ama halı önce öteki ucundan öne doğru itilirse yanlış yerleşme kolayca alaşım oluşturmak üzere ister artık madde halinde olsun, metal kristalleri içinde farklı tipte atomların bulunması, kayma hareketini önler ve metalde yanlış yerleşmelerin oluşmasını zorlaştırır. Alaşımlara katılan metal miktarı, tipi ve aynı zamanda bu metalin kristal yapıdaki düzeni, alaşımın son özelliklerini büyük ölçüde halde hazırlanan alaşımlar, daha sonra soğutulur. Metallerin çoğu erimiş halde birbirleriyle bütünüyle karışırlar. Bu karışımlar, metallerin birbirleri içindeki çözeltileri olarak da düşünülebilir. Erimiş halde karışmayan metaller, yağ ve su gibi birbirlerinden ayrılma eğiliminde olduklarından, genellikle yararlı alaşımlar katılaşma sırasındaki davranışı, oluşacak alaşımın özelliklerini büyük ölçüde etkiler. Az rastlanan bir örnek, katılaşma sırasında çözeltinin karışmamasıdır. Bu ürün katı çözelti diye adlandırılır. Burada, alaşım her tanenin erimiş karışımla aynı bileşimde olduğu taneli bir kristal yapı gösterir. Yalnızca bakır ve nikel gibi birkaç metal çifti olası göreceli oranların bütününü içerecek biçimde katı çözelti az rastlanan başka bir örnek de, iki bileşiğin katılaşma sırasında büsbütün ayrılmasıdır. Bu durumda katı alaşım, saf metal kristallerinin bir karışımı iki aşırı örnek dışında ise, genellikle metaller birbirlerinde sınırlı ölçüde çözünürler. Böylece alaşım, iki katı çözeltinin bir karışımı olur. Bunlar evre faz olarak adlandırılır. Bir örnek olarak, kurşun ve kalay alaşımı alınırsa, genellikle αalfa olarak adlandırılan faz, içinde %5 oranında çözünmüş kalay bulunan kurşundan oluşur. β beta fazı ise, %1 kurşun içeren kalaydır. Bu sistemde %62 kalay, %38 kurşun idealdir. Çünkü alaşım, istenen sıcaklıkta saf bir metal gibi bütünüyle erir. Bu bileşimdeki alaşıma ötektik bileşim adı verilir. Mikroskop altında incelenirse kalayca zengin β fazı, kurşun tarafından çevrelenmiş, uygun biçimde bölümlere ayrılmış tanecikler olarak görünür. Kesin erime noktasından dolayı bu alaşım lehimleme işlemlerinde çok kullanılır.%65 kurşun içeren bir başka alaşım, mikroskopik bir yapıdadır ve kurşunca zengin alfa fazının nispeten büyük taneleriyle ötektik fazın daha ince taneciklerinden oluşur. Bu alaşımın erime noktası 70 0C’ın biraz üstüne çıktığından, katılaşma sırasında kolaylıkla biçim verilebilir. Bu nedenle boruların birleştirilmesi gibi işlerde kullanılır ve çoğunlukla su boruları lehimi diye çözeltilerin iki farklı yapısı vardır; yer değiştirmiş ve ara durumlu. Yer değiştirmiş katı yapıda, eklenen metalin atomları, genellikle, rastlantısal biçimde asıl metal ağları içindeki atomların yerini alır. Sözgelimi küplerden oluşmuş bir kristal ağı, her köşesine yerleşmiş olan asıl metal atomları ile birkaç köşeye rastgele girmiş olan öteki metal atomlarını içerir. Bu durum, yalnızca kabaca aynı büyüklükte atomları bulunan maddelerde gerçekleşir. Etkinin çoğu kez önemsiz görünmesine karşın, ağ hareketini engelleyen ve maddede bir sertleşme ortaya çıkaran neden, atom büyüklüklerindeki önemsiz farklılıklardır. Örneğin, bakır ve nikel yer değiştirmiş türde katı çözelti durumlu katı çözeltilerde, eklenen maddenin atomları, her köşesinde asıl metal atomları olan küplerin içine küçük toplar gibi yerleşmiş halde, asıl metal ağları ile bir arada bulunurlar. Eklenen maddeler, genellikle, atomları ağ aralarına yerleşebilecek küçüklükte olan karbon ya da azot gibi ametal kristal yapılarda aradaki atomlar yanlış yerleşmeyi engelleyici bir rol oynar. Bu nedenle çok küçük miktarlarda eklenmeleri gerekir. Örneğin saf demir içinde % 0,1 oranında karbonun ara durumdaki türü oluşturacak biçimde çözünmesi, metal dayanıklılığını on kat artırır ve yumuşak demiri sert çeliğe başka tip alaşım yapısında da iki farklı metal atomu, bazı kesin oranlarda kimyasal bağ oluşturur 11, 22, 23 vb.. Böyle alaşımlara yarı – metal bileşikler denir ve düzgün bir ağ yapıları vardır. Yarı – metal bileşikler son derece sert ve kırılgandır. Ancak bu tür tanecikler, normal katı çözelti içinde dağıldığında, alaşıma sertlik verirler. Kurşun – kalay – antimon alaşımları, yarı – metal kalay – antimon bileşiği içeren, göreceli olarak büyük kristalli bir mikro yapıdadır. Bu yarı – metal bileşikler, alaşımda, öteki faz tarafından sarılan, kristal bir faz biçiminde ortaya çıkar. Kurşun – kalay – antimon alaşımları, içlerindeki yarı – metal bileşikler aşınmaya karşı dayanıklılık sağladığından ve daha kolaylıkla biçimlendirilebilme özelliklerinden dolayı, yataklarda kullanılmaya çok sertleştirmeYarı – metal bileşikler, alaşımların sertleştirilmesinde de oldukça önemli rol oynarlar. Yüksek sıcaklıklarda katı çözeltinin sertleşmesi, bir gerileme gösterir ve kristal ağının bozulma eğilimi fazladır. Bu durum, alaşım atomlarının engellemelerine karşı, yanlış yerleşmelerin ortaya çıkmasına yardımcı olur. Bu nedenle metal yumuşar. Normal koşullarda, küçük miktarda yarı – metal bileşikler içeren bir alaşım hızla soğutulursa, bileşik aşırı doymuş katı çözelti halinde tutulacaktır. Daha sonra dikkatle kontrol edilerek yapılan yeniden ısıtma, yarı – metal bileşikleri katı çözelti içinde çok iyi dağılmış halde çökelmeye götürür. Küçük, sert çökmüş tanecikler, yanlış yerleşmeleri etkin biçimde engeller. Ayrıca oluşmaya ya da yeniden erimeye başladıkları sıcaklıkla doğru orantılı olarak bu alandaki etkinliklerini ile sertleştirilmiş alaşımların bir başka önemli üstünlüğü de aşırı doymuş katı çözeltinin bir ölçüde yumuşak olmasıdır. Böylece, son sertleştirme işleminden önce kolaylıkla ısıl işlemiAşırı doymuş katı çözeltinin, çeliklerin ısıl işleminde önemli rol oynayan özel bir türü vardır. 800 0C’ta bir çeliğin soğuk yağda, hızla soğutulmasıyla, 700 0C dolaylarında normal olarak oluşan özgül yapı değişimi için yeterli süre tanınmamış olur Bu değişim demir karbür oluşturmak üzere karbon atomlarının demir içinde hareketleri sonucu oluşur ve yükseltilmiş ısıda belirli bir süre içinde gerçekleşir. Soğutma işlemi sonucu karbon atomları, ağı, yanlış yerleşme hareketlerini büsbütün güçleştirecek derecede yolla işlem görmüş çeliğe martensit adı verilir ve çok serttir. Bu sertlik, kırılganlığa neden olduğundan kullanışlı değildir. Bu özellik, alaşım yapımında göz önünde bulundurulması gereken noktaları ortaya koyar sertlik, alaşım ekleyerek artırılabilir; ama belirli bir düzeyin üstünde, metal sağlam olmaktan çıkar. Martensitin kırılganlığı, tavlama yeniden 500 – 700 0C arasında ısıtma ve onu izleyen soğutma ile giderilebilir. Bu işlem, alaşım sertliğini bozmaksızın sağlamlık kazandırır. Alaşım, iki ya da çok metal ya da yarı metal eriyiğinin karıştırılmasıyla elde edilen metal nitelikli maddelere verilen isimdir. Diğer bir ifade ile Alaşım; birden çok madenin eritilerek birbirine karıştırıldıktan sonra soğutulmasından elde edilen yeni bir bir metal elementin en az bir başka element birleşmesiyle oluşan homojen karışımıdır. Elde edilen malzeme yine metal karakterli malzeme olur. Alaşımlar karışıma giren metallerin özelliklerinden farklı özellikler gösterirler. Alaşımlar bu nedenle birden çok kimyasal element içerirler. Bazı metallerin sertliğiyle aşınma direnci yeterli olmadığı için doğrudan kullanılamazlar. Bu tür metallere değişik miktarlarda başka elementler katılarak homojen metal görünümündeki alaşımlar elde edilir. Alaşımlar metallerin görünüş ve fiziksel özelliklerini korurlar, ancak kendilerini oluşturan element ve metallerden komponentlerden değişik özellikler kazanırlar. Farklılaşan temel özellikler sertlik, ergime noktası, iletkenlik ve kimyasal etkilere dayanıklılıktır. Alaşımı oluşturan metallerin iç yapıları değişik olmasa da, alaşımın yapısal özellikleri farklılaşır. Bu özellik ya da nitelik değişimi çok duyarlıdır. Saf metallerin özellikleri ne kadar bilinirse bilinsin, saf metale karıştırılan % oranındaki yabancı element, özellikleri önceden kestirilemeyen bir alaşım ışınlarıyla yapılan incelemeler, alaşımların da metaller gibi kristal bir yapıda olduklarını göstermiştir. Kristal yapıyı oluşturan atomların bağlanışı üç boyutlu hücreler biçimindedir. Alaşımların kristal yapılarında üç temel biçim vardır. İç merkezli kübik kristal biçimde birim küpün her köşesinde ve küpün merkezinde bir atom bulunur. Yüzey merkezli kübik kristal yapıda birim küpün her köşesinde ve yüzlerin merkezinde bir atom vardır. Kristal yapısı altıgenli sık dizilim biçiminde olan alaşımlarda katmanlı bir yapı katman altıgen biçiminde olup köşelerinde ve merkezinde bir atom bulunur; ikinci katman, birinci kat atomların yan yana gelmesiyle ortaya çıkan boşluğu dolduran atomlardan oluşmuştur. Üçüncü katmanın atomları birinci katmanın atomlarıyla üst üste gelecek biçimde dizilmiştir. Alaşımların kristal yapıları, alaşımı oluşturan elementlerin sayısına, atomların büyüklüğüne ve atomlar arasındaki uzaklığa göre değişir. Atomların büyüklüğü birbirine yakın ise alaşım metallerinin atomları kristal yapıda, birbirinin yerine geçebilir. Bu yer değiştirme alaşımdaki metallerden birinin eritken, ötekinin eriyen nitelikte olduğu katı eriyiklerde süreklidir. Alaşım eldesinde en çok kullanılan yöntem metallerin birlikte noktaları değişik olan metallerden alaşım maddesinde metaller önce ayrı ayrı eritilir, sonra iki eriyik birleştirilir. Alaşımların fiziksel özellikleri ısıtma, su verme, tavlama, menevişleme işlemleriyle değiştirilebilir. Isıtmayla alaşım elementleri arasında yeni bir denge kurulur. Oluşan denge durumunun düşük sıcaklıkta da sürmesi istenirse, alaşım uygun bir sıvı içine batırılarak su verme işlemi gerçekleştirilir. Tavlama, su verilen alaşımın olumsuz özelliklerinin giderilmesi için yeniden belirli bir sıcaklığa kadar ısıtılmasıdır. Menevişleme ise alaşımı belirli bir sıcaklık düzeyine kadar ısıtıp yavaş yavaş kendilerini oluşturan elementlerin sayısına göre, ikili, üçlü ya da dörtlü alaşımlar olarak adlandırılır. Element sayısı çoğaldıkça alaşımın kristal yapısı karmaşık bir biçim alır. Ayrıca alaşımı oluşturan metallerin adları kullanılarak altın-gümüş alaşımı ya da alaşıma özel bir ad verilerek tunç adlandırma yapılır. Endüstride en çok kullanılan alaşımlar, demirli alaşımlar ve demirli olmayan alaşımlar olarak ayrılabilir. Demirli alaşımlarda temel bileşken demirdir. En önemlileri dökme demir, alaşım çelik ve özel olmayan alaşımların başlıcaları bakır, alüminyum, magnezyum, kurşun, kalay, çinko, nikel ve değerli metal alaşımlardır. Önemli bakır alaşımları olarak pirinç bakır-çinko, tunç bakır-kalay, konstantan bakır-nikel sayılabilir. Alüminyum alaşımları endüstriye yeni girmiştir. Yoğunluğu ortalama 3 gr/cm3 olan bu alaşımlar hafif ve dayanıklıdır. Yoğunluğu 2 gr/cm3 olan magnezyum alaşımları da aynı özellikleri taşır. Her ikisinin de ergime noktaları zamanlarda uçak yapımında ve nükleer uygulama alanlarında kullanılmak için titan, zirkonyum ve tungsten alaşımları kullanılan bellibaşlı alaşımlar ve bunları teşkil eden madenler şunlardır;Dur alüminyum Alüminyum, bakır, manganez, magnezyum, Alüminyum, magnezyum, bakır, Alüminyum ve çeliği Demir, manganez. Çok serttir.Krom çeliği Demir, krom, manganez, nikel, silisyum. PaslanmazTungsten çeliği Tungsten, demir. Sıcağa ve soğuğa dayanır.Molibden çeliği Demir, molibden. Çok dayanıklıdırVanadyum çeliği Demir, vanadyum. Çeliğe dayanıklılık ve esneklik verir.Silisyum çeliği Demir, silisyum. Esnektir, zemberek ve yay yapılırPirinç Çinko ve bronz Bakır, kalay, metal Çinko, bakır, alüminyum, gümüşü Yeni gümüş Bakır, nikel, Kurşun, alaşımı Kurşun, antimon, kalay. Matbaa hurufatı yapılır.Para alaşımı Nikel, demir, alaşımı Nikel, bakır, demir, manganez. Piston, supap vs. yapılırNikkrom Nikel, krom, demir, manganez. Elektrik ütüsü ve ekmek kızartma ocağında direnç olarak kullanılır.Amalgam Gümüş, kalay, kadmiyum, civa Diş dolgusu olarak kullanılır.Çan metali Bakır, kalay. Çan yapılır. Alaşım Kelimesi Sözlükte; Bir metalin belli oranlarda bir veya birkaç metalle ergimesiyle oluşan yeni metal, halita. Alaşım, bir metale bir ya da bir çok farklı madde katılması bir arada ve istenilen oranlarda eritilerek ile metale farklı özellikler kazandırmak için yapılan metalurji uygulamasıdır. Bu işlem metalin bazı özelliklerini değiştirerek ona yeni ve istenilen özellikleri kazandırmayı amaçlar. Metaller saf halde belirli özelliklere sahiptir ve bu özellikleri kullanım alanlarını sınırlar. Bu metallerde soğuk biçimlendirme ve ısıl işlemlerle sağlanan özellik değişimi, ihtiyaçların gerektirdiği özellikleri mukavemet, uzama, şekil alma, yüzey parlaklığı, elektrik, ısı iletkenliği ve görünüm kazandırmak için oluşturulur. Alaşımların fiziksel ve kimyasal özellikleri, kendisini oluşturan maddelerinkinden tamamen farklıdır. Örneğin; Saf gümüş veya altına bakırın eklenmesiyle sertlikleri artar. Katkı metalleri alaşımların rengini sarıdan yeşile, kımızı veya beyaza dönüştürebilir. Sayfa İçerikleri1 Alaşım Yapmanın Amacı ve Faydaları2 Önemli Alaşım BakırCu Çinko Zn Alüminyum Al Kurşun Pb Alaşım Yapmanın Amacı ve Faydaları Alaşım; Çok sayıda ve değişik özellikte malzeme elde etmek, Mekaniksel özellikleri değiştirmek, Fiziksel özellikleri değiştirmek, Isıl işlemlerine uygun hale getirmek, Malzeme maliyetini düşürmek, Korozyondan korunmak için yapılır. Alaşımların en önemli özelliği alaşımı oluşturulacak metale ilave edilecek olan metallerin, ana metal özelliklerine nasıl etki edeceğinin bilinmesi ile istenilen özelliklere sahip yeni ürünlerin elde edilebilmesidir. Elde edilen yeni ürünler, kullanım yerlerine en uygun seçim imkanı verir. Örneğin; inşaatların yapımında kullanılan demirler demir-karbon alaşımıdır. Saf haldeki demir yumuşaktır ancak karbon katılarak dayanıklılığı ve gücü arttırılır. Yine aynı şekilde katkı maddelerinin altına eklenmesi, altının sertliğini ve dayanıklılığını artırır. Alaşımlar hakkında tam bir bilgi edinebilmek için alaşımı oluşturan metallerin kimyasal özelliklerini, erime derecelerini bilmek gerekir. Alaşım yapımı sırasında tam eriyik sağlanmalıdır. Önemli Alaşım Metalleri BakırCu Bakır alaşımlar için çok önemli bir maddedir ve alaşımların çoğunun bileşimine girer. Değerli madenlerle altın, gümüş gibi karıştırılarak, onlara renk ve parlaklıklarını bozmadan sertlik kazandırır. Çinko Zn Çinko, genellikle alaşımları halinde kullanılır, saf halde kullanımı tercih edilmez. En önemli alaşımları; pirinç bakır-çinko alaşımı, bronzbakır-kalay-çinko alaşımı ve beyaz metalçinko-alüminyum-bakır ve magnezyum alaşımı’dir. Alüminyum Al Alüminyum tunçları, elektrik fırınında 70kg bakır ile 40kg korenden ya da boksitle kömür parçalarından oluşan karışım ısıtılarak yapılır. Bu işlem sonunca AlüminAl2O3 indirgenir, karbonmonoksit açığa çıkar ve %14 alüminyum içeren bir alaşım elde edilir. Elde edilen alaşım yeteri kadar bakır ile birlikte eritilirse, tunçtan da fazla dayanıklı alaşımlar elde edilir. Buun dışında, Ferro-alüminyum, alüminyum pirinci, Silimin, duralüminyum, magnalyum gibi farklı alaşımları da kullanılır. Kurşun Pb Kurşun alaşımının yapılma amacı sert, esnek ve kırılmaya karşı dayanıklı, erime noktası da düşük bir metal karışımı elde etmektir. Buna örnek elektronik sektöründe yayın olarak kullanılan lehimler verilebilir. Erime noktası 182 °C olan bu alaşım %40 kurşun, %60 kalaydan oluşur. İlgili Konular; Element Nedir? Bileşik Nedir? Metal Bilimi Nedir? Bazı Metallerin Kullanım Alanları??? BAKIR Bakır, üstün fiziksel ve kimyasal özelliklerinden dolayı endüstride yaygın olarak kullanılmaktadır. Sektörlere göre bakırın tüketiminin dağılımı aşağıda verilmiştir .Elektrik ve elektronik sanayi .İnşaat sanayi .Ulaşım sanayi .Endüstriyel ekipman .Diğerleri .Kimya .Kuyumculuk .Boya sanayi .Turistik eşya KURŞUN- ÇİNKO- KADMİYUM Kurşun’un en önemli tüketim alanı akü imalatıdır. Yeraltı haberleşme kablolarının kurşunla izolasyonu diğer önemli tüketim alanı olarak göze çarpar. Korozyonu önleyen kurşun oksit boyalar çelik konstrüksiyonlarda kullanılır. Kurşun tetraetil ve tetrametil benzin içinde oktan ayarlayıcı olarak kullanılan kurşun bileşikleridir. Kurşun radyasyonu en az geçiren metal olması nedeniyle bu ışınlardan korunmada, renkli televizyon tüplerinin yapımında ve mühimmat imalinde de önemli miktarlarda kullanılmaktadır. Çinko en çok galvanizlemede kullanılmaktadır. İnşaat sektöründeki galvanizli saçlar ve konstrüksiyon malzemeleri ile elektrik ve diğer havai hat direkleri galvanizlemenin en çok kullanıldığı alanlardır. Pirinç alaşımı ile bilhassa otomotiv sanayinde döküm kalıpları yapımında kullanılan çinko alaşımları çinko’nun kullanıldığı diğer önemli alanlardır. Çinko oksit yağlı boya ve lastik üretiminde kullanılmaktadır. Kadmiyum özellikle deniz ve alkali ortam korozyonuna karşı mukavemeti nedeniyle demir, çelik, pirinç ve alüminyum kaplamasında kullanılmaktadır. Kadmiyum kaplamaları elektrik, elektronik, otomotiv ve Uzay sanayisinde çok yaygındır. Kadmiyumun en önemli kullanım alanı Ni - Cd, Ag - Cd ve Hg - Cd Ni - Cd pilleri günlük hayatta kullanılan elektronik cihazlarda, büyük kapasiteli olanları ise uçak ve gemilerde geniş bir tüketim alanı bulmuştur. Kadmiyumun yoğun olarak kullanıldığı diğer bir alan da boya endüstrisidir. Kadmiyum bunlardan başka stabilizör olarak plastik ve sentetik elyaf sanayinde, televizyon tüpleri ve florasan lamba imalinde, nükleer reaktör kontrol sistemlerinde ve alaşımlarda kullanım alanı bulmuştur. DEMİR Demir cevherinin tüketildiği iki ana üretim dalı yüksek fırın pik demir üretimi ile direk redüksiyon tesisleridir. Demir cevheri yüksek fırınlara ya direk şarj cevheri olarak parça cevher halinde veya ince tozlar sinterlenerek sinter halinde veya daha ince tozların peletlenmesiyle pelet halinde kok kömür ve cüruf yapıcı katkı maddeleriyle birlikte verilerek kullanılır. KROM Krom cevheri başlıca metalürji, kimya, refrakter ve döküm kumu sanayinde kullanılır. Metalurji sanayinde krom ; ferrokrom, ferro-siliko-krom, krom bileşikleri, ekzotermik krom katkıları, diğer krom alaşımları ve krom metali şeklinde tüketilir. Metalurji endüstrisinde krom cevherinin en önemli kullanım alanı paslanmaz çelik yapımında kullanılan ferrokrom üretimidir. Paslanmaz çelik metal ve silah endüstrisinin çok önemli bir maddesidir. Krom çeliğe sertlik, kırılma ve darbelere karşı direnç, aşınma ve oksitlenmeye karşı koruma sağlar. Bu kapsamda kromun çeşitli alaşımları mermi, denizaltı, gemi, uçak, top ve silahlarla ilgili destek sistemlerinde kullanılır. Krom kimyasalları paslanmayı önleyici özellikleri dolayısıyla uçak ve gemi sanayinde yaygın olarak ; kimya endüstrisinde de sodyum bi-kromat, kromik asit ve boya hammaddesi yapımında, metal kaplama, deri tabaklama, boya maddeleri pigment, seramikler, parlatıcı gereçler, katalistler, boyalar, organik sentetikler, konserve yapma ajanları, su işleme, sondaj çamuru ve diğer birçok alanda tüketilir. Krom metali, yüksek performans alaşımlarında, Al, Ti, Cu alaşımlarında, ısıya ve elektriğe dirençli alaşımlarda tüketilir. Kromun süper alaşımları yüksek ısıya dayanıklı randımanı yüksek, türbin motorlarının yapımında kullanılmaktadır. BOKSİT Boksit endüstride değişik alanlarda kullanılmaktadır. Aşağıda belirtilen kullanım alanları kimyasal bileşimine bağlıdır. 1. Alümina ve alüminyum üretiminde % 90 oranında kullanılmaktadır. Boksitten metalik alüminyumun yanında bazen galyum ve vanadyum gibi yan ürünler de elde edilmektedir. 2. Boksitten yapılan refrakter ürünler . Sentetik mullit . Yüksek alüminalı ateş tuğlası . Döküm maddeleri . Monolit ; çimento, demir-çelik ve tuğla sanayinde çimento sanayinde fırın tuğlası boşluklarını doldurması için 3. Boksitten yapılan kimyasal maddeler .Su temizlenmesinde kullanılan alüminyum sülfat .Sodyum alüminat .Ham petrol tasfiyesinde kullanılan Al-Klorür .Alüminyum hidrat 4. Boksitten yapılan aşındırıcılar . Zımpara kağıdı ve tozları . Bileme keskinleştirme için zımpara taşı . Zımpara taşı silindirleri 5. Diğer tüketim alanları . Ham şekerin renginin giderilmesinde . Ham şekerin temizlenmesinde yağların filtrasyonunda . Çimento yapımında . Ferrokrom tesislerinde cüruf önleyici olarak VANADYUM Vanadyum en çok çelik endüstrisinde endüstrisi, uzay araçları ve uçak sanayinde titanyumlu alaşımlarla birlikte vanadyum kullanılmaktadır. Sülfürik asit üretiminde katalizör olarak ayrıca seramik ve diğer kimya sanayinde tüketilen vanadyumun bu alanlardaki tüketim miktarı oldukça alaşımlar kıyı ötesi petrol sondajları borularının yapımında kullanılmaktadır. Vanadyumun gelişen son kullanım alanları ise; gözlük camlarının, sanayi ve büyük bina camlarının ultraviyole ışıklara karşı filtrasyonu sayılabilir. ANTİMUAN Antimuan, endüstride metalik ya da türevleri şeklinde kullanılmaktadır. Ancak türevleri şeklinde kullanımı çoğunluktadır Metalik antimuan kullanımı Metalik antimuan sağladığı avantajlar sebebiyle kurşun ve diğer metallerle alaşım oluşturmakta yoğun olarak kullanılmaktadır. Akümülatör imali, lehimcilik, matbaa harfi imali, askeri amaçlı malzemeler imalinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Yüksek saflıktaki antimuan, yarı iletken olarak elektronik ve termoelektrik alet üreticileri tarafından intermetalik alaşım imalatında kullanılmaktadır. Metal dışı ürünleri şeklinde kullanımı Antimuan’ın 2/3 ünden fazlası türevleri şeklinde arasında sülfitler ve özellikle de oksitleri yaygın olarak kullanılmaktadır. Antimuan penta sülfit lastik endüstrisinde vulkanizasyon ajanı olarak, antimuan sülfit yangın kontrollerinde ve cephane imalatında kullanılmaktadır. Antimuan trioksit plastikte, metal kaplamada, seramik ve emayede, boya sanayinde beyaz boya maddesi olarak kullanılmaktadır. Antimuan oksit tekstil, plastik ve kimya endüstrilerinde yangın geciktirici olarak kullanılmaktadır. TUNGSTEN Tungusten’in ilk önemli kullanımı tungsten-mangan çeliğinin yapımı ile ortaya çıkmıştır. Tungsten maddeleri kullanımlarına göre 4 ana grupta toplanabilir 1. Kesici ve kaplamaya dayanıklı maddeler, 2. Öğütme ürünleri, 3. Aletler, die çelikleri, süper alaşımlar, demirsiz alaşımlar içindeki alaşım bileşeni, 4. Çeşitli kimyevi maddeler ve metalürjik olmayan uygulamalar. Tungsten ürünlerinin kullanım alanları ise; Tungsten karpit; madencilik ve petrol sanayilerinde, matkaplarda, delici ekipmanların kesici kısımlarında ve kırıcı makinelerde, taşımacılık ve elektrik malzemeleri kaplamasında yaygın olarak kullanılmaktadır. Saf tungsten metal tozundan yapılan öğütme ürünleri elektrik ve elektronik sanayinde kullanılmaktadır. Tungsten teli, elektrik lambalarında ve elektronik tüplerde katot olarak kullanılır. Tungsten diskler otomotiv distrübütör noktalarında ve pek çok üründe bağlantı noktası olarak metali sıcak ve radyasyon kalkanı olarak, x-ışını bileşenleri ve katot ışın tüpleri ve yüksek ısılı fırınlarda ısıtıcı madde olarak da kullanılmaktadır. Tungsten özellikle uçak sanayinde ağır metal olarak kullanılmaktadır. Tungsten’in metalürjik olmayan uygulamaları ise; Tekstil sanayinde kullanılan kimyevi maddeler, boyalar, matlaşmayan boyalar ve renkli gazlardır. Bazı tungsten bileşikleri ışık yayarlar ve renk maddelerinde, x-ışınlı ekranlarda, televizyon tiplerinde ve florasans ışıklandırılmasında kullanılır. Sodyum tungstat da paslanmayı engelleyici olarak ve tekstil sanayinde yanmaz madde olarak kullanılır. MOLİBDEN Molibden özel çeliklerde, pik demirlerde, nikel, kobalt ve titanyum bazlı alaşımlarda kullanılan çok yönlü bir alaşım alaşım elementi olarak pekiştirmede, sağlamlık ve sertlik özelliği vermede, aşınmaya dayanıklı çeliklerde, döküm demirlerinde, demirsi metallerde kullanılır. Molibden ihtiva eden alaşımları; paslanmaz çelik, tüp ve boru şeklindeki aletlerin yapımında, süper ısıtıcılarda, çelik rezistanslarında, petrol ürünlerinin elde edilmesinde ve kimyasal işlemlerde çok kullanılır. Kimyasal olarak çeşitli ve geniş kullanım alanları olan molibden boya maddesi olarak kumaş boyacılığında, alkol ve formaldehit elde edilmesinde de molibden katalizörleri kullanılır. Ayrıca, mıknatıs alaşımları, döküm karpitleri su ve gaz geçirmeyi önleyici materyallerin imalinde ve son yıllarda da sürtünmeyi azaltıcı özelliğinden dolayı motorlu vasıtaların yağ ve greslerine eklenmektedir. NİKEL Kimya endüstrisinde; Nikel alaşımları olarak metal korozyonuna maruz yerlerde, kostik solüsyonların dengelenmesinde ve petrol endüstrisinde, Fabrikasyon ürünlerde;Çatal, bıçak takımları, çekiç, pense gibi aletlerle diğer birçok ev ve hastane aletlerinin yapımında, Uçak ve gemi endüstrisinde; Nikel süper alaşımları yüksek ısıda basınç ve korozyona dayanıklı olduğundan, uçakların gaz türbinlerinde, jet motorlarının yapımında, ayrıca uçakların elektrolizle kaplanan bölgelerinde ve gemi yapımında tuz korozyonuna karşı engelleyici olarak, Motorlu araçlar ve parçalarında, Elektrikli makineler ve parçalarında, Yapı malzemelerinde, sıvı ve katı yağlarda hidrojenerasyonu sağlamak üzere batarya ve yakıt hücrelerinde ve seramik malzemelerde emaye ile demir arasında bağlayıcı olarak kullanılır. KALAY Kalay, teneke yapımında, kaplamacılıkta, çeşitli alaşımlar, lehim ve kimyasal madde yapımında kullanılır. Otomotiv endüstrisinde de motor yataklarında, kaporta, radyatör, yağ ve hava filtrelerinde kullanılır. Uçak ve gemi endüstrisi ile elektronik ve elektrik sanayinde geniş bir kullanım alanı vardır. Kimya sanayinde boya, parfüm, sabun, poliüretan üretiminden diş macunu yapımına kadar geniş bir alanda tüketilir. Bunların yanında, matbaacılıkta, mutfak malzemeleri ve cam endüstrisinde de kullanılmaktadır. ALTIN Altın’ın tüketildiği alanları sıralayacak olursak; Kuyumculuk, altın kaplama ve süsleme, elektrik/elektronik, diş hekimliği, dekoratif kullanım madalya yapımı, resmi para, külçe stoklarıdır. Ayrıca, gümüş, platin ve palladyum gibi metallerle alaşım halinde uzay endüstrisinde, tekstil sanayinde altın tel ve iplik yapımında ve kimya endüstrisinde paslanmaya dayanıklı alet yapımında kullanılmaktadır. GÜMÜŞ Gümüş’ün tüketildiği alanları sıralayacak olursak; Fotoğraf sanayi, elektronik, para imali, süs eşyası ve takı yapımı, alaşımlar, dişçiliktir. Ayrıca, yapay yağmur yağdırmakta, ayna sırlarının yapımında, bilgisayar röle kontaklarında, pil yapımında da kullanılmaktadır.

konusu metaller ve alaşımlar olan